Ενθαρρυντικά μηνύματα για μη επεμβατικές μεθόδους προληπτικών εξετάσεων για τις κακοήθεις νεοπλασίες.
http://www.ellines.com/
Ελληνίδες ανακάλυψαν
νέα τεχνική διάγνωσης του καρκίνου του δέρματος
Ομάδα ερευνητών από τις ΗΠΑ, με επικεφαλής 2 Ελληνίδες, χρησιμοποίησαν μια
εξελιγμένη μη επεμβατική τεχνική, την Πολυφωτονική Μικροσκοπία, για να κάνουν
πρωτοποριακή διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Η μέθοδος για πρώτη φορά
παρατηρεί τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στα μιτοχόνδρια των δερματικών
κυττάρων, διακρίνοντας έτσι τον υγιή από τον καρκινικό ιστό.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Ειρήνη Γεωργακούδη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Βιοϊατρικής
Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Tufts της Μασαχουσέτης, και τη συνεργάτιδά της Δήμητρα
Πουλή, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine«. Οι επιστήμονες συνέκριναν
κάτω από το μικροσκόπιο τους το δέρμα δέκα ασθενών με καρκίνο του δέρματος και
τεσσάρων υγιών ανθρώπων.
Σήμερα η εξέταση μιας ελιάς στο δέρμα κατά πόσο είναι καρκινική, οδηγεί σε
αφαίρεσή ενός μικρού τμήματός της και βιοψία του στο εργαστήριο. Όμως, χάρη στη
νέα τεχνική, που χρησιμοποιεί σωματίδια του φωτός (φωτόνια) για να «φωτίσει»
ένα μόριο (NADH) μέσα στα μιτοχόνδρια, στο μέλλον μπορεί η διάγνωση να γίνεται,
κάτω από το μικροσκόπιο, μη επεμβατικά και μέσα σε λίγα μόνο λεπτά.
Οι πληροφορίες που συλλέγονται με αυτή τη μέθοδο, έχουν χωρική ανάλυση
μικρότερη του ενός εκατομμυριοστού του μέτρου, δηλαδή περίπου 500 φορές
μικρότερη από τη διάμετρο μιας ανθρώπινης τρίχας. Έτσι, διαθέτουν ξεχωριστό
δυναμικό για την παρακολούθηση της υγείας όχι μόνο των ιστών και των κυττάρων,
αλλά και των ίδιων των ενδοκυτταρικών οργανιδίων.
Οι διαταραχές των μιτοχονδρίων εμπλέκονται στην παθογένεση μιας πληθώρας
νοσημάτων, όπως οι νευροεκφυλιστικές και οι μεταβολικές νόσοι, ο διαβήτης, οι
καρδιοπάθειες και ο καρκίνος. Οι διαταραχές αυτές όμως είναι δύσκολο να
ανιχνευθούν και να αξιολογηθούν χωρίς την αφαίρεση τμήματος του ιστού ή την
έγχυση ειδικών βαφών στα μιτοχόνδρια.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το υγιές δέρμα παρουσιάζει συνεπή πρότυπα
μιτοχονδριακής οργάνωσης, τα οποία διαταράσσονται στο βασικοκυτταρικό καρκίνωμα
και στο μελάνωμα.
Η Ειρήνη Γεωργακούδη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην
Θεσσαλονίκη, όπου φοίτησε στο Κολλέγιο Ανατόλια με υποτροφία. Σπούδασε φυσική
στο Dartmouth College το 1998 και πήρε το διδακτορικό της στη Βιοφυσική από το
Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη. Από τα χρόνια των μεταπτυχιακών της
σπουδών, ασχολείται με μεθόδους απεικόνισης των βιολογικών ιστών, που
βασίζονται στη χρήση λέιζερ και ενδογενών χρωστικών ουσιών για την καλύτερη
διάγνωση των ασθενειών.
Η Δήμητρα Πουλή γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στην
Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα τελευταία 4 χρόνια είναι ερευνήτρια
στο Πανεπιστήμιο Tufts.
Η βιοφυσικός που
αναπτύσσει μεθόδους για την ευκολότερη ανίχνευση του καρκίνου
Η Ειρήνη Γεωργακούδη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βιοϊατρικής Μηχανικής
στο Πανεπιστήμιο Tufts. Από τα πρώτα χρόνια των σπουδών της εργάζεται πάνω στη
χρήση λέιζερ για θεραπευτικές και διαγνωστικές εφαρμογές. Προς το παρόν
εργάζεται για την ανάπτυξη μιας νέας οπτικής τεχνικής που σκοπό έχει να κάνει
την εξέταση για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας πιο εύκολο, γρήγορο, και
ακριβή. Η μέθοδός της περιλαμβάνει ένα μικροσκόπιο υψηλής ανάλυσης που καθιστά
πιθανή την ακαριαία οπτικοποίηση και ανάλυση ξεχωριστών κυττάρων
χρησιμοποιώντας οπτικούς παλμούς μεγάλων ταχυτήτων.
Η Ειρήνη Γεωργακούδη πήρε το πτυχίο της στη Φυσική με διάκριση στο Darmouth
College, Hanover (1989-1993) και το 1998 πήρε το διδακτορικό της στην Βιοφυσική
στο Πανεπιστήμιο του Rochester (Σχολή Ιατρικής και Οδοντιατρικής, Νέα Υόρκη)
όπου ειδικεύθηκε στη Φωτοδυναμική Θεραπεία του καρκίνου. Στην ακαδημαϊκή της
καριέρα έχει δουλέψει σε διάφορα διάσημα Πανεπιστήμια σαν Ερευνήτρια (ΜΙΤ,
Iατρική Σχολή Χάρβαρντ, Πανεπιστήμιο Tufts, Πολυτεχνική Σχολή στη Γαλλία).
Κάθε χρόνο, εκατομμύρια γυναίκες κάνουν το γνωστό «Τεστ Παπ» σαν πρόληψη
για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Το τεστ αυτό εισήχθη το 1940 και έχει
βοηθήσει σημαντικά στη μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του τραχήλου της
μήτρας στα χρόνια που έχουν περάσει. Παρόλα αυτά το τεστ αυτό δεν είναι
αλάνθαστο. Για παράδειγμα, ένας ειδικός γιατρός πρέπει να βασιστεί στην κρίση
του για να αποφασίσει αν τα κύτταρα δείχνουν φυσιολογικά ή μη, κάτι που μπορεί
να οδηγήσει σε λανθασμένες εκτιμήσεις. Εξαιτίας αυτού, συχνά οι γυναίκες κάνουν
και κάποια βιοψία.
«Αυτό μπορεί να προκαλέσει αρκετό αχρείαστο κόστος και στρες», λέει
η Ειρήνη Γεωργακούδη που δουλεύει με τον ιολόγο Δρ. Karl Munger, του
Πανεπιστημίου Tufts, για να βρουν πιο αξιόπιστους και λιγότερο παρεμβατικούς
τρόπους για να ανιχνεύσουν τον καρκίνο -όπως πχ του τραχήλου της μήτρας- σε πρώιμο
στάδιο. Η μέθοδος της Γεωργακούδη, την οποία αναπτύσσει με τη βοήθεια και
χρηματοδότηση της Αμερικανικής Εταιρείας για τον Καρκίνο, σκοπεύει στο να
οδηγήσει σε μια αυτοματοποιημένη ανάλυση των αποτελεσμάτων, απομακρύνοντας το
στοιχείο της ανθρώπινης υποκειμενικότητας στη διαδικασία ερμηνείας των
αποτελεσμάτων.
«Ο στόχος για τους ερευνητές του τομέα μου είναι να αναπτύξουν τεχνικές
που βασικά μας επιτρέπουν να αναγνωρίσουμε μικροσκοπικές αλλαγές σε ένα πρώιμο
στάδιο που είναι πιο ευαίσθητες και πιο συγκεκριμένες από ό,τι μας επιτρέπουν
οι παρούσες μέθοδοι, οπότε οι γιατροί δεν θα χρειάζονται να κάνουν βιοψία στον
ιστό, αν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είναι φυσιολογικός ο ιστός».
Αυτό που χρησιμοποιεί η Γεωργακούδη είναι ένα μικροσκόπιο υψηλής ανάλυσης
του οποίου η μεγέθυνση είναι κατά πολύ ισχυρότερη από αυτή που έχει ένα
κολποσκόπιο, το οποίο χρησιμοποιείται επί του παρόντος για την ανίχνευση του
καρκίνου στον τράχηλο. «Αντί να ελέγχουμε την επιφάνεια του τραχήλου σε
μεγέθυνση 6 με 15 φορές, το κάνουμε σε μεγέθυνση 25 με 60 φορές, οπότε μπορούμε
και σχηματίζουμε σαφή εικόνα για τα κύτταρα».
Η ομάδα της κ. Γεωργακούδη τον Νοέμβριο του 2016 χρησιμοποίησε μια εξελιγμένη μη
επεμβατική τεχνική, την Πολυφωτονική Μικροσκοπία, για να κάνει πρωτοποριακή
διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Η μέθοδος για πρώτη
φορά παρατηρεί τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στα μιτοχόνδρια των δερματικών
κυττάρων, διακρίνοντας έτσι τον υγιή από τον καρκινικό ιστό.
Έχει λάβει πολλά γνωστά βραβεία και έχει τιμηθεί για τη διακεκριμένη
δουλειά της (μάλιστα έχει γίνει δεκτή στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Ιατρικής και
Βιολογικής Μηχανικής (AIMBE) για την εξαιρετική συνεισφορά της στην ανάπτυξη
οπτικών μεθόδων για τη διάγνωση του καρκίνου και εφαρμογών για τη μηχανική των
ιστών). Έχει επίσης συγγράψει 50 άρθρα αξιολογημένα από συναδέλφους της και
κεφάλαια βιβλίων και έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε εθνικά και διεθνή συνέδρια.
Έχει διατελέσει μέλος του ΔΣ της Αμερικανικής Εταιρείας Οπτικής.